د اوبو د ټولولو چاری او تخنیکونه

 د اوبو ټولول د اوبو د مدیریت یوه مهمه برخه ده چې په ځانګړي توګه په هغو سیمو کې چې د اوبو کمی شتون لري یا د اقلیمي بدلونونو له امله د اوبو سرچینې محدودې شوي وي، خورا مهم دی. د اوبو ټولولو لپاره مختلف تخنیکونه او لارې چارې شتون لري چې کولی شي د اوبو مدیریت ښه کړي او د زراعت او نورو بشري فعالیتونو لپاره د اوبو کمبود مخه ونیسي.

د اوبو د ټولولو ۱۱ مهمې لارې او تخنیکونه:

۱. د باران اوبو راټولول (Rainwater Harvesting)

د باران اوبو راټولول یو له پراخو او مؤثره لارو څخه دی چې په هغې کې د باران اوبه د ټانکونو یا ځانګړو سیستمونو له لارې ذخیره کېږي. د دې سیستم ګټې په لاندې ډول دي:

• د باران اوبو راټولولو سیسټمونه: باران اوبه د ځمکې له سطحې، د ودانیو چتونو، او نورې سختې سطحې څخه راټولېږي. دغه اوبه له سیستمونو لکه د نلونو، ټانکونو او فلټرونو په مرسته راټولیږي.
• د اوبو ذخیره: د راټولو شوو اوبو ذخیره کول د وچکالي یا اوبو کمښت پر مهال د اوبو یوه مؤثره سرچینه ده.
• د ټانکونو او ذخیره کولو وسایل: د اوبو د ذخیره کولو لپاره باید ټانکونه، بادلونه یا لوی کڅوړې وکارول شي. دا ټانکونه باید په داسې ځای کې ځای پر ځای شي چې باراني اوبه په اسانۍ سره راټولې شي.

۲. د ځمکې لاندې اوبو ذخیره کول (Subsurface Water Storage)

په ځمکه کې د اوبو ذخیره کول یو تخنیک دی چې په هغه کې د ځمکې لاندې اوبه ذخیره کېږي:

• د ځمکې ترمنځ د اوبو مخزنونه: دا تخنیک په ځانګړي توګه د هغو ځایونو لپاره کارول کېږي چې د ځمکې لاندې اوبو منابع پراخې وي. د ځمکې لاندې اوبه د وخت په تېرېدو سره راټولیږي او بیا د اوبو اړتیا لپاره کارول کېږي.
• د اوبو ذخیره کولو سیستمونه: د ځمکې لاندې ځینې تخنیکونه لکه د "چڼو" (drainage systems) په مرسته د اوبو ذخیره کول، په ځمکه کې د اوبو د جريانونو ذخیره کولو لپاره کارول کېږي.

۳. د ډیګونو یا ټانکونو جوړول (Ponds and Tanks Construction)

د اوبو ذخیره کولو لپاره ډیګونه او ټانکونه جوړول یوه دودیزه او مؤثره لاره ده.

• د کښت لپاره اوبه راټولول: ډیګونه په ځمکه کې کښل کیږي چې د باران اوبو راټول کړي او د زراعت او څارویو لپاره وکارول شي.
• د اوبو ګټې: د ډیګونو او ټانکونو څخه یوازې د زراعت لپاره نه بلکې د څارویو لپاره هم اوبه ترلاسه کیدی شي. دا ټانکونه د اوبو ذخیره کولو لپاره د ښه انتخاب په توګه کار کوي.

۴. د سیلابونو کنټرول (Flood Water Harvesting)

په هغه سیمو کې چې سیلابونه ډیر راځي، د اوبو ذخیره کولو لپاره د سیلابونو اوبه راټولول یو ګټور تخنیک دی.

• د سیلابونو د اوبو راټولول: د سیلابونو د اوبو راټولولو لپاره ځانګړي سیستمونه کارول کېږي لکه د سیلاب ټانکونه، لوی ډیګونه او ځانګړي سیستمونه چې د سیلاب اوبو ته اجازه ورکوي چې د اوبو اړتیاوې پوره کړي.
• د اوبو مدیریت: د سیلابونو اوبو د ځمکې لاندې یا د ذخیره کولو سیستمونو ته لېږدول کیږي ترڅو وروسته له هغه د زراعت یا نورو اړتیاو لپاره وکارول شي.

۵. د باران اوبو د ذخیره کولو حوضونه (Rainwater Cisterns)

• د حوضونو استعمال: د باران اوبو د ذخیره کولو حوضونه هغه ډبې یا حوضونه دي چې د باران اوبو راټولوي او په دوی کې ذخیره کیږي. دا سیسټم په هغه سیمو کې مؤثره ده چې باران لږ راځي.
• د اوبو ذخیره کول: د اوبو ذخیره کول د ځمکې لاندې یا په سطحه کې چې ټانکونه او حوضونه موجود وي، د وچکالي په وخت کې د اوبو کمښت څخه مخنیوی کوي.

۶. د اوبو ذخیره کولو د سیستمونو تازه کول (Renovation of Water Storage Systems)

• د زاړه او خراب شویو سیستمونو ترمیم او تازه کول: که چېرې موجود سیستمونه لکه ټانکونه یا کانالونه زاړه او خراب شوي وي، نو باید ترمیم شي. د دې ترمیم له لارې د اوبو ذخیره کولو سیستم فعال او ګټور کیدای شي.

۷. د اوبو د فیلتریشن سیسټمونه (Water Filtration Systems)

د راټولو شوو اوبو د پاکوالي لپاره مختلف فیلتریشن سیسټمونه کارول کیږي.

• د اوبو فلټر کول: د راټولو شوو اوبو کیفیت لوړولو لپاره مختلف فلټرونه کارول کېږي چې د خاورې، نمونو او نورو ککړتیاو مخه ونیسي.

۸. د اوبو د ساتنې لپاره د لګښت کمولو پروګرامونه (Water Conservation Programs)

• د اوبو سپما: د اوبو مصرف کمولو لپاره باید د سپما برنامې او د اوبو د ضایع کیدو مخنیوي پلانونه په هره سطحه تطبیق شي. د اوبو سپما او د هغې د ضایع کیدو مخنیوي سره، کولای شو چې د اوبو ذخیره کولو لپاره اوږد مهاله حل پیدا کړو.
• د کښتونو او ځنګلونو ساتنه: په ځنګلونو او کښتونو کې د اوبو ذخیره کولو لپاره سیستمونه جوړول کولی شي د اوبو د کمښت پر مهال د اوبو ذخیره کولو ظرفیت زیات کړي.

۹. د مصنوعي آبیاری سیستمونه (Artificial Irrigation Systems)

• د اوبو ذخیره کولو لپاره د هوښیار آبیاری سیستمونه: دا سیستمونه لکه د "ډریپ ایرګیشن" (drip irrigation) یا "سپرکلر" سیستمونه د اوبو ذخیره کولو او د هغې مؤثره ویش لپاره کارول کیږي.
• د اوبو ضایع کمول: د دې سیستمونو په مرسته، د اوبو د ضایع کیدو کچه کمه شي، ځکه چې اوبه یوازې د کښت جذرونو ته رسیږي.

۱۰. د اوبو د راټولولو لپاره د سیمې انتخاب (Site Selection for Water Harvesting)

• د باران اوبو د راټولولو لپاره سم ځای غوره کول: د باران اوبو راټولولو لپاره د ځمکې ټاکنه ډېره مهمه ده. باید هغه ځایونه انتخاب شي چې د اوبو راټولول په آسانۍ سره ممکن وي او باران اوبه د هغو ځایونو لپاره اړینه وي.

۱۱. د اوبو د لوړ کیفیت ساتنه (Water Quality Preservation)

• د اوبو د پاکوالي او کیفیت ساتل: د اوبو راټولولو په وخت کې باید د هغې کیفیت ته هم پام وشي. د ککړتیا مخنیوي لپاره د ذخیره کولو سیستمونو د پاکولو او د اوبو د کیفیت ساتلو لپاره ځانګړي اقدامات ترسره شي.

پایله:

د اوبو ټولولو لپاره غوره تخنیکونه او لارې چارې د ځای پر ځای شرایطو، د اوبو اړتیاوو، او د منابعو د موجودیت پورې تړلي دي. د اوبو د ذخیره کولو او سم مدیریت په مرسته، کولی شو د اوبو ضایع کم کړو، د زراعت لپاره اوبه تضمین کړو، او د اوبو کمښت پر مهال د دې منابعو څخه مؤثره ګټه واخلو. د اوبو ټولولو سیستمونه نه یوازې د اوبو د سرچینو د مؤثریت لوړولو لپاره بلکه د چاپیریال د ساتنې لپاره هم مهم دي.

د اوبو مدیریت او ښی چاری

 د اوبو مدیریت د زراعت، ژوندانه او اقتصادي پرمختګ لپاره حیاتي اهمیت لري. په ځانګړي توګه، د زراعت په سکتور کې اوبو ته مناسب لاسرسی او د هغې سم مدیریت کولی شي د محصولاتو تولید لوړ کړي او د اوبو ضایع کمه کړي. د اوبو منابع محدودې دي او د اقلیمي بدلونونو او وچکالیو سره د هغې غوښتنه او مصرف لا زیاتېږي، نو دا اړینه ده چې د اوبو مدیریت غوره کړنلارې عملي شي. لاندې د اوبو مدیریت ځینې مهمې ستراتیژۍ او ښې چارې ذکر شوي دي:

۱. د اوبو اړتیاوو ته د پام وړ پام

• د محصول اوبو اړتیا پېژندل: مختلف محصولات مختلفې اوبه اړتیا لري. د اوبو مصرف باید د کښت د نوعیت او د هغې د وده لپاره د اړتیاوو پراساس وي. د کښت د اړتیا وړ اوبو معلومول او د دې اړتیاوو په اساس اوبو ورکول کولی شي د اوبو ضایع کم کړي.
• د اقلیم شرایطو سره سم تنظیم: د اوبو مصرف باید د اقلیم او موسمي شرایطو مطابق تنظیم شي. په ګرم اقلیمي شرایطو کې اوبه باید د سهار یا مازیګر په وختونو کې ورکړل شي، ترڅو د تبخیر زیاته کچه ونه شي.

۲. د اوبو سپما (Water Conservation)

• د اوبو سپمولو ټیکنالوژۍ کارول: د اوبو سپما لپاره بیلابیل ټیکنالوژي شتون لري، لکه د اوبو له لارې سیستمونه، د باران اوبو راټولولو سیستمونه، او د اوبو له لارې کارولو لپاره ښه سټراټیژۍ. د دې ټیکنالوژۍ کارول د اوبو ضایع کموي.
• د سپکې اوبو ته پراخه لاسرسی: په ځینو سیمو کې، د اوبو محدودیتونه شته. په دې توګه، بزګران باید د باران اوبو یا د سپکې اوبو د راټولولو او کارولو لپاره ځانګړې لارې چارې اختیار کړي.
• د اوبو د ضایع مخنیوی: د اوبو سپمولو یوه مهمه برخه دا ده چې باید د اوبو ضایع مخنیوی وشي. مثلاً، د اوبو نلونه باید ښه ترمیم شي او د اوبو د ناسم مصرف لپاره اقدامات ترسره شي.

۳. د اوبو د پمپونو او سیسټمونو سم استعمال

• د اوبو پمپونو معاینه او ساتنه: د اوبو پمپونه باید په منظم ډول معاینه شي او د دوی فعالیت چیک شي ترڅو د اوبو د ضایع کیدو مخه ونیول شي.
• د اوبو د رسولو سیستمونو ښه مدیریت: د اوبو د انتقال سیستمونو لکه د نلونو، ټانکونو، او کانالونو سم استعمال او ساتنه اړینه ده ترڅو د اوبو ضایع کم شي.

۴. د هوښیار اوبو ورکولو سیستمونه

• د اوبو ورکولو او ټیکنالوژۍ نوې لارې: د اوبو د ورکولو لپاره هوښیار سیسټمونه لکه د ډریپ ایرګیشن (drip irrigation) یا هوښیار اوبو ورکولو سیستمونه د اوبو د ضایع مخنیوی کوي. دا سیسټمونه د محصول اړتیاوو سره سم اوبو ورکوي.
• د اوبو په مقدار پوهه: د اوبو دقیق مقدار ورکول، ترڅو د محصولاتو په وده کې هم مرسته وکړي او د اوبو مصرف کم کړي، یو مهم مهارت دی.
• د باران اوبو کارول: د باران اوبو راټولول او په زراعت کې استعمالول یوه اقتصادي او په چاپیریال کې د دوستۍ لار ده.

۵. د ځمکې د اوبو جذبولو ظرفیت لوړول

• د ځمکې د پوړ سیسټم سم کول: ځمکه باید په داسې توګه مدیریت شي چې د اوبو جذب لوړ شي. د ځمکې ښه کار کول، لکه د ځمکې هوا کول یا د کښتونو ترمنځ د خټو مخنیوی، کولی شي د اوبو جذب ښه کړي.
• د مالګې کموالی: په ځینو سیمو کې د مالګې د زیاتوالي له امله اوبه ځینې وختونه سمیه ناپایه کېږي. د مالګې د کمښت لپاره ځانګړې تدابیر باید ونیول شي.

۶. د اوبو د کیفیت ساتنه

• د اوبو د ککړتیا مخنیوی: د اوبو کیفیت ته ځانګړې پاملرنه اړینه ده. ککړې اوبه نه یوازې د نباتاتو د تولید لپاره زیان رسوي، بلکه د ځمکې، هوا او چاپیریال لپاره هم د زیان سبب ګرځي. د اوبو د ککړتیا مخنیوي لپاره باید د کیمیاوي موادو په سم استعمال کې احتیاط وشي.
• د ککړو اوبو پاکول: د اوبو د ککړتیا پاکولو لپاره نوې ټیکنالوژۍ لکه د فلټر کولو او کیمیاوي درملنې استعمال د اوبو کیفیت ساتلو کې مرسته کوي.

۷. د اوبو لپاره د ټولنیز او حکومتي ملاتړ ترلاسه کول

• د اوبو قوانینو پلي کول: د اوبو د مدیریت لپاره د دولتي ادارو لخوا قوانینو او پالیسۍ جوړول مهم دي. دا قوانین باید د اوبو د عادلانه تقسیم او کارونې لپاره وي.
• د اوبو د منابعو د ساتنې لپاره تعلیم او پوهاوی: د اوبو د اهمیت په اړه پوهاوی خپرول او د ټولنې او بزګرانو ته د اوبو د سم مدیریت په اړه روزنه ورکول باید د حکومت او ټولنې د یوه عمده هدف په توګه ونیول شي.

۸. د ځمکې او اوبو ترمنځ توازن

• د ځمکې د اوبو مصرف او مدیریت: د اوبو مدیریت یوازې د اوبو د مصرف تنظیم نه دی، بلکه د ځمکې د کارونې او اوبو ترمنځ د توازن ساتل اړین دي. د ځمکې د کارونې مناسب پلان جوړول او د اوبو سرچینو د هراړخیزو مدیریت لپاره باید د ځمکې او اوبو ترمنځ توازن جوړ شي.
• د محصولاتو د تولید او اوبو د مصرف ترمنځ متوازن ارتباط: د اوبو او تولید ترمنځ یو متوازن اړیکه جوړول د کښتونو د اوږد مهاله تولید لپاره مهم دی.

۹. د اوبو د مدیریت کې د نوې ټیکنالوژۍ او نوښتونو کارول

• د هوښیار سیستمونو کارول: لکه د "IoT" یا د شیانو د انټرنیټ (Internet of Things) سیستمونو له لارې د اوبو د مدیریت کولو لپاره هوښیار سینسرونه او اپلیکیشنونه کارول چې د اوبو اړتیاوې او د مصرف کچه په دقیق ډول څاري.
• د ډیجیټل اوبو مدیریت سیسټمونه: د موبایل ایپس یا آنلاین پلیټفارمونو کارول کولی شي د اوبو په مدیریت کې مرسته وکړي، او د محصولاتو د اوبو اړتیاوې په اتوماتیک ډول تشخیص کړي.

۱۰. د اوبو د تقسیم ښه مدیریت

• د اوبو عادلانه وېش: د اوبو منابع باید په عادلانه توګه وویشل شي، تر څو ټول بزګران او د اوبو کاروونکي وکولی شي چې خپلو اړتیاوو ته د اوبو لاسرسی ولري. د اوبو د وېش په اړه د شفافیت او انصاف پلي کول د بحرانونو په وخت کې ډېره مهمه ده.

پایله:

د اوبو مدیریت د هر ډول زراعت او د ژوند په ټولو اړخونو کې یوه بنسټیزه برخه ده. د اوبو منابع د طبیعي محدودیتونو او د اقلیمي بدلونونو له امله چې هره ورځ د زیاتېدونکي فشار لاندې راځي، باید په هوښیارانه، مؤثره او پایداره ډول وکارول شي. د اوبو د مصرف سم مدیریت، د ټیکنالوژۍ کارول، د پخوانیو کړنلارو بدلون، او د اوبو د ټولو اړخونو د ساتنې لپاره ګډه هڅه د ټولنې په کچه اړینه ده.

ښځه او بزګری

 ښځه او بزګري (زراعت) دواړه اړوند او پر یو بل پورې تړلي مسایل دي، ځکه چې ښځې په زراعت کې مهم رول لوبوي. د ښځو د ګډون په اړه ځانګړي چلنجونه او امکانات شته چې باید په پام کې ونیول شي، خصوصاً په هغو ټولنو کې چې زراعت د اقتصاد او د خلکو د ژوند بنسټ دی. د ښځو د رول او د بزګرۍ د پرمختګ په اړه دلته څو مهم ټکي ذکر شوي دي:

۱. د ښځو د رول پراختیا په زراعت کې

ښځې د زراعت په تولیدي پروسه کې د هغو ښځو له ډلې څخه دي چې ډېری وخت د کورني زراعت (یا په دې توګه د کوچني او د کورني کارونو لپاره د ځمکې کارول) مسؤلیت لري. د ښځو ځینې ځانګړي رولونه په زراعت کې لاندې دي:

• د محصولاتو کښت او ساتنه: په ډېرو ټولنو کې ښځې د خوراکي محصولاتو لکه غنم، جوار، مېوې او سبزيجاتو کښت کوي. دوی همدارنګه د دغه محصولاتو پاملرنه کوي، لکه د اوبو ورکول، د آفتونو مخنیوی او د نباتاتو تغذیه.
• د کوچني مالونو پالنه: ښځې اکثره په کور کې د کوچني مالونو لکه چرګانو، غواګانو، او بزېو ساتنه کوي، چې د کورنیو د عاید یوه مهمه برخه جوړوي.
• د کرنیزو موادو تولید: ښځې د ځمکې د کارونې په اړوند، لکه د بذرونو ټاکنه، د خاورو د جوړولو او د آفتونو د کنټرول په اړه ډېری وخت ځانګړي مهارتونه لري.

۲. د ښځو لپاره د زراعتی مهارتونو روزنه او زده کړې اړتیا

په ډېرو ټولنو کې، ښځې هغه ښځې دي چې د زراعت په اړوند روزنه ترلاسه کوي، خو بیا هم ځینې خنډونه لکه د فرصتونو محدودیت، نشتوالۍ د ښوونې او روزنې، او د ټیکنالوژۍ سره د ناسم تړاو لري. د ښځو د زراعت په سکتور کې پرمختګ لپاره اړتیا ده چې:

• د مهارتونو روزنه: ښځو ته باید په زراعت کې د نوې ټیکنالوژۍ، د ګټو ترلاسه کولو، د بازار موندنې، او د محصولاتو د ښه ساتنې په اړه روزنه ورکړل شي.
• د نوي ټیکنالوژۍ ته لاسرسی: ښځې باید د نوې زراعتی ټیکنالوژۍ په اړه معلومات ترلاسه کړي، لکه د اوبو هوښیار سیستمونه، د محصولاتو د ښه تولید او پروسس کولو لپاره پرمختللې ماشینونه.

۳. د اقتصادي انډول او د ښځو عاید زیاتوالی

د ښځو د پرمختګ لپاره، د زراعتی سکتور ته د هغوی پراخه لاسرسی او ګډون د هغوی اقتصادي حالت ته وده ورکوي. د دې لپاره:

• د بازارونو او فروشې سیستمونو ته لاسرسی: د ښځو لپاره د خپلو تولیداتو پلورل او د بازارونو ته د لاسرسي وړتیا یو مهم ټکي دی چې هغوی ته خپل عاید لوړولو کې مرسته کوي.
• د مالي منابعو او قرضو ته لاسرسی: په ډېر وخت کې ښځې د مالي منابعو ته محدود لاسرسی لري. د هغوی لپاره د زراعتی قرضو یا سبسایډیو په اړه پاملرنه کول، د هغوی د عاید زیاتوالي کې مهمه مرسته کولی شي.

۴. د ښځو د ژوند د ښه والي لپاره د زراعتی اقتصادي فرصتونه

زراعت یو له هغو سکتورونو څخه دی چې کولی شي د ښځو لپاره د ژوند شرایط ښه کړي. د زراعت له لارې ښځې نه یوازې د خپلو کورنیو د اړتیاؤ پوره کولو کې مرسته کوي، بلکه کولی شي د ټولنې په پراختیا کې هم مثبت رول ولري.

• د ښځو د ټولنیز موقف ښه کول: د زراعت په سکتور کې د ښځو ښه ونډه د دوی ټولنیز وضعیت ته وده ورکوي، ځکه چې دوی د خپلو مهارتونو او اقتصادي فعالیتونو له لارې د خپل ځان او کورنۍ لپاره د ملاتړ یوه بنسټیزه برخه ګرځي.
• د ښځو په کاروبارونو کې ګډون: که ښځې د زراعت په سکتور کې په کارونو لکه د محصولاتو پروسس کولو، بسته بندۍ، او د زراعت ټیکنالوژۍ جوړولو کې ونډه واخلي، نو دا به د دوی عایدات زیات کړي او د هغو د اقتصادي پیاوړتیا لامل شي.

۵. د ټولنیزو او کلتوري خنډونو سره مبارزه

په ځینو ټولنو کې د ښځو د زراعت په سکتور کې ګډون له کلتوري او ټولنیزو خنډونو سره مخ دی. د ښځو لپاره د زراعت په سکتور کې په ګډون کې ځینې ستونزې چې باید ورسره مبارزه وشي، عبارت دي له:

• د ټولنیزو دودونو او مفکورو اثرات: په ځینو ټولنو کې ښځې د زراعت په سکتور کې یوازې د کمزورو کارونو ته اختصاص شوي دي. د دې لپاره، د ښځو په زراعت کې د مساوي ګډون لپاره کلتوري بدلون ته اړتیا ده.
• د ښځو پر وړاندې د تبعیض موجودیت: په ځینو سیمو کې ښځې له اقتصادي فرصتونو څخه محرومې دي او هغوی ته د زراعتی تولیداتو د پلور او د کښتونو د مالوماتو په اړه محدودیتونه شته.

۶. د زراعت په سکتور کې د ښځو د ټولنیز او مالي ځواکمنتیا

ښځې باید د خپلو زراعتی مهارتونو، تجربو، او تولیداتو له لارې د ټولنیز او اقتصادي ځواکمنتیا لپاره مناسبې لارې چارې ومومي. د دې لپاره ځینې لارې دا دي:

• د ښځو د زراعتی اتحادیو جوړول: د ښځو د زراعتی اتحادیو یا شبکو جوړول کولی شي د ښځو ترمنځ همکاري او مرسته زیاته کړي. دې ډول شبکو سره ښځې کولی شي د خپلو تجربو او ټیکنالوژیو تبادله وکړي.
• د ښځو لپاره د قانوني ملاتړ شتون: ښځې باید د خپل کاروبار د پیاوړتیا لپاره د قانوني ملاتړ او حقوقو څخه برخمنې شي. دا مرسته کولی شي د هغوی د کامیابۍ لپاره یو بنسټیز عنصر شي.

پایله:

ښځې په زراعت کې د یوې مهمې سرچینې په توګه، نه یوازې د خپل کور د اړتیاو پوره کولو لپاره کار کوي، بلکې په ټولنه کې د اقتصادي پیاوړتیا، د کورنیو عایداتو زیاتوالي، او د ټولنیز وضعیت په لوړولو کې هم مثبت رول لري. د ښځو لپاره د زراعت د مهارتونو روزنه، د نوي ټیکنالوژۍ ته لاسرسی، او د ټولنیز او اقتصادي خنډونو له منځه وړل، کولی شي د هغوی د ژوند شرایط ښه کړي او په ټوله کې د زراعت سکتور ته وده ورکړي.

ولی بزګر ناکامیږی

 د بزګرانو ناکامي یا ستونزې چې په زراعت کې یې تجربه کوي، په مختلفو عواملو پورې تړاو لري. زراعت یو ډېر پیچلی او متغیر سکتور دی، او بزګرانو د خپلو ژوندیو او د کارونو د کامیابۍ لپاره باید له ګڼو طبیعي، اقتصادي، او ټیکنالوژیکي مشکلاتو سره مخامخ شي. لاندې ځینې مهم علتونه چې ولې بزګران ناکامېږي یا له ستونزو سره مخ دي، ذکر شوي دي:

۱. د طبیعي شرایطو او اقلیمي بدلونونو تاثیرات

• د اقلیمي بدلونونو اغیزې: د تودوخې زیاتوالی، وچکالي، بارانونو کې کمښت یا زیاتوالی، او نور موسمي بدلونونه کولی شي د زراعت پراختیا ته زیان ورسوي. د بزګرانو لپاره د اقلیمي بدلونونو سره تطابق سخت کیدای شي، چې د محصولاتو کمښت، د اوبو کمی، او ځمکې د کیفیت کموالی رامنځته کوي.
• د طبیعي آفات او ناروغیو زیاتوالی: د حشراتو حملې، د نباتاتو د ناروغیو خپرېدل، او د وچکالی یا سېلابونو لکه طبیعي آفات د بزګرانو لپاره لویه ستونزه وي.

۲. د مالي منابعو کمښت او مدیریت

• د پانګې کمښت: د بزګرانو زیاتره ستونزې د مالي منابعو کمښت سره تړاو لري. که بزګران مناسب پانګونه ونه کړي یا د ټیکنالوژۍ او موادو (لکه د ښه بذر، درملو، او د اوبو مدیریت سیستمونو) لپاره پیسې ونه لري، نو د کښت تولید ممکن ټیټ شي او سوداګري ناکامه شي.
• د قرضونو او مالي ملاتړ نشتوالی: بزګران ډېری وخت د قرضونو او کافي مالي ملاتړ نشتوالي له امله د خپل کاروبار لپاره ضروري سرچینې ترلاسه نه کوي، چې دا د کاروبار د پراختیا په برخه کې لوی خنډ رامنځته کوي.

۳. د ځمکې او اوبو منابعو د سم مدیریت نشتوالی

• د اوبو کمښت: په ځینو سیمو کې د اوبو منابع محدودې دي. د اوبو د مناسب مدیریت نشتوالی یا د اوبو نه شتون کولی شي د بزګرانو لپاره لویه ستونزه جوړه کړي، خصوصاً که کرنې د اوبو پر بنسټ وي.
• د ځمکې د سالمیت له منځه تګ: که ځمکه د نامناسبه کرنې یا د لوړ فشار لاندې وي، نو ښايي د ځمکې تولیدي ظرفیت کم شي، کوم چې د محصولاتو کمی او په پایله کې د بزګر د ناکامۍ سبب کیږي.

۴. د ټیکنالوژۍ نشتوالی یا کم کارول

• د نوې ټیکنالوژۍ نه کارول: که بزګران د زراعت نوې ټیکنالوژۍ او پرمختللي ټیکنالوژیکي وسیلې نه کاروي، نو دوی د پخوانیو یا غیر موثرو میتودونو په کارولو سره مخ کیږي. دا کار کولی شي د محصول تولید کم کړي، د لګښتونو زیاتوالی، او د بازار له اړخه د کښت کیفیت ټیټ کړي.
• د اطلاعاتو نشتوالی: بزګران باید د نوو تخنیکونو، بازار شرایطو، او د زراعت د نوې څیړنې په اړه پوهه ولري. که دوی د دې معلوماتو څخه بې خبره وي، نو له ستونزو سره مخ کیږي.

۵. د آفتونو او ناروغیو سم کنټرول نه کول

• د آفتونو کنټرول نشتوالی: د زراعت د یو لوی مشکل بل اړخ د آفتونو او ناروغیو کنټرول دی. که بزګرانو ته د سم آفت کنټرول او د شته ناروغیو درملنې لپاره اړین منابع او معلومات نه وي، نو دا کولی شي د محصولاتو ضایع کېدو سبب شي.
• د کیمیاوي موادو غیرمناسب استعمال: په زیاترو حالاتو کې بزګران د غیر معیاري کیمیاوي موادو (لکه حشره کش، فنګیسایډ، او نور) د غیر دقت سره کارولو له امله د محصولاتو کیفیت ته زیان رسوي.

۶. د بازار او سوداګرۍ ناسم مدیریت

• د محصولاتو خرڅلاو ناسم مدیریت: بزګران اکثراً د بازار شرایطو او د خرڅلاو لپاره د ګټورو تکتیکونو په اړه کم معلومات لري. که بزګرانو ته د خپل محصول قیمتونه، د عرضه او تقاضا، او د مناسب بازارونو په اړه پوهاوی نه وي، نو د دوی محصولات ممکن په ارزانه قیمت خرڅ شي.
• د مناسب بازار موندنې نشتوالی: که چیرې بزګرانو ته د خپلو محصولاتو د خرڅلاو لپاره د بازار موندنې مهارتونه نه وي، نو د دې لپاره چې ښه قیمت ترلاسه کړي، دوی ممکن د پلور لپاره بې ځایه ځایونه وټاکي، چې د عایداتو کمښت سبب کیږي.

۷. د روزنې او پوهې نشتوالی

• د علمي څیړنو او روزنې نشتوالی: بزګران باید د زراعت په نوي علمي څیړنو، نوې کرنیزې میتودونو او د بازار شرایطو باندې پوهه ولري. د روزنې او علمي زده کړو کمښت کولی شي د بزګرانو د ناکامۍ لوی علت وي.
• د مهارتونو کمښت: د بزګرانو لپاره د مسلکي مهارتونو لکه د ټیکنالوژۍ کارول، د محصولاتو د پروسس کولو، او د مالي او مارکیټینګ پوهه اړینه ده. که دې مهارتونو ته پاملرنه ونه شي، نو د کاروبار پرمختګ ګران کېږي.

۸. د حکومت او نورو بنسټونو ملاتړ نشتوالی

• د حکومتي او مالیاتي ملاتړ نشتوالی: بزګران زیاتره وخت د حکومتي سبسایډیو، قرضو، یا نورو مالي مرستو څخه بې برخې وي، چې د هغوی د تولید او سوداګرۍ پراختیا لپاره اړین دي.
• د قانوني خنډونو شتون: په ځینو سیمو کې د ځمکې د مالکیت ستونزې یا د حکومتي پالیسۍ ناسم ملاتړ د بزګرانو لپاره د کاروبار پراختیا ته خنډ جوړوي.

۹. د ټولنیزو او سیاسي ستونزو تاثیر

• د جګړې او شخړو اغیزې: په جګړه ځپلو سیمو کې بزګران د خپلو ځمکو له لاسه ورکولو، د تولید زیاتولو لپاره اړینو سرچینو نشتوالي، او د بنسټیزو خدماتو لکه ښوونه او روغتیا څخه بې برخې کېږي.
• د ټولنیز ملاتړ کمښت: په ځینو سیمو کې، بزګران ممکن د ټولنیز ملاتړ یا همکاري څخه بې برخې وي، کوم چې د پرمختګ لپاره اړین دي.

پایله:

د بزګرانو ناکامي په زراعت کې ګڼ عوامل لري، چې له طبیعي ستونزو او اقلیمي بدلونونو نه نیولې تر مالي او ټیکنالوژیکي مشکلاتو پورې پورې محدودېږي. د دې لپاره چې بزګرانو ته بریالیتوب ترلاسه شي، اړینه ده چې د حکومت، خصوصي سکتور، او ټولنې ملاتړ موجود وي، ترڅو د زراعت ټیکنالوژۍ، بازار موندنې، او د روزنې د فرصتونو پراختیا وکړي. یوازې د دې ټولو ستونزو سره سم کار کولو سره بزګران کولی شي د زراعت په سکتور کې خپل کاروبار وده ورکړي او کامیاب شي.

د بزګر مهارتونه کوم دی

 د بزګر یا د زراعت متخصص هغه شخص دی چې د ځمکې د کارولو، د کرنې، د محصولاتو تولید او د کښتونو د پالنې په برخه کې ځانګړي مهارتونه لري. د بزګرانو مهارتونه ډیر متنوع او پراخه دي او د طبیعت، ځمکې، او د کرنې اړوند مختلفو اړخونو باندې تمرکز کوي. په لاندې توګه د بزګرانو مهم مهارتونه ذکر شوي دي:

۱. د ځمکې او خاورو ښه مدیریت

• د خاورو تحلیل: د بزګر لپاره دا اړینه ده چې د ځمکې او خاورو کیفیت وپیژني. هغه باید پوه شي چې کوم ډول خاوره د کوم محصول لپاره مناسبه ده.
• د خاورو د pH توازن: د خاورو pH او د هغې د موادو وضعیت (لکه نایتروجن، فاسفورس، او کلسیم) باید په درست ډول تنظیم شي.
• د کښت لپاره ځمکه چمتو کول: د ځمکې د تیارۍ په برخه کې مهارت لرل لکه د ځمکې پخلاینې، د هوا کولو، او د فصل بدلون (crop rotation) د ځمکې د بارورۍ لپاره اړین دي.

۲. د محصولاتو کښت او ساتنه

• د محصول انتخاب: د بزګر باید پوه شي چې کوم محصولات په کوم اقلیمي شرایطو کې ښه تولید کوي. د بذرونو او کښتونو غوره کولو مهارت د محصول ښه تولید لپاره مهم دی.
• د کښت پروسه: د کښت کولو سم وخت، د کښت فاصله، او د کښت د تخنیکونو سم کارول (لکه د لګولو ژوروالی او د کرنې ترتیب) باید په دقت سره ترسره شي.
• د محصولاتو ساتنه او پاملرنه: د نباتاتو د اړتیاوو سره سم د اوبو ورکول، د ګلونو او میوو لپاره سم پاملرنې تدابیر او د دوړو یا ګازونو د آفتونو په وړاندې د ساتنې ستراتیژۍ.

۳. د آفتونو او ناروغیو کنټرول

• د حشراتو او ناروغیو پېژندل: د بزګر لپاره دا مهمه ده چې د نباتاتو د عامو آفتونو او ناروغیو نښې وپیژني، او د دې آفتونو د کنټرول لپاره سم تدابیر غوره کړي.
• د بیولوژیکي کنټرول لارې چارې: د آفتونو لپاره د کيمياوي زهرونو کارول باید د لږ استعمال پر اساس وشي، تر څو چاپیریال او صحتمند ژوند ته زیان ونه رسوي. د بیولوژیکي او ارګانیک کنټرول ټیکنالوژۍ کارول یو مهارت دی.
• د اړین درملو او د زهرونو سم استعمال: د کیمیاوي درملو سم او په معقول اندازه کارول د بزګر د مهمو مهارتونو په توګه ګڼل کیږي.

۴. د اوبو مدیریت

• د اوبو اړتیاوې: بزګر باید پوه شي چې هر محصول څومره اوبه اړتیا لري او څنګه اوبه په مؤثره توګه استعمال کړي.
• د اوبو د سرچینو مدیریت: د اوبو د کمښت او زیاتوالی څخه ډډه کولو لپاره باید د اوبو سم مدیریت وکړي. د اوبو د ذخیرې سیستمونه، لکه د اوبو په کانالونو او نلونو کې د اوبو ذخیره کولو پلان، د اوبو د کارونې ښه کولو کې مرسته کوي.
• د اوبو د سیستمونو نصب: د اوبو سپمولو لپاره د اوتوماتیک او هوښیار اوبو ورکولو سیسټمونو کارول یو مهم مهارت دی.

۵. د محصولاتو ټولولو او ذخیره کولو مهارت

• د ټولولو وخت: د محصولاتو ټولول باید په سم وخت کې ترسره شي، ځکه چې ډیر وخت د محصولاتو ضایع کیدو سبب کیږي. د محصولاتو د رسېدلو او ټولولو مهارتونه باید په سمه توګه وکارول شي.
• د ذخیره کولو شرایط: د محصولاتو په سم ډول ذخیره کول، لکه د تودوخې، رطوبت، او نور شرایطو کنټرول باید د بزګر مهارت وي.

۶. د مالیاتو، لګښتونو او عایداتو مدیریت

• د لګښتونو مدیریت: بزګر باید د کرنې ټولو لګښتونو لکه د تخمونو، زهرونو، اوبو، او کارګرانو مزدورۍ سم مدیریت وکړي.
• د مالي مدیریت مهارتونه: د بزګر لپاره دا مهارت مهم دی چې څنګه خپل عایدات او مصرفونه کنټرول کړي. د حساب ورکولو، مالیاتو او د محصولاتو خرڅولو په اړه پوهه باید وي.

۷. د بازار موندنې او پلور مهارتونه

• د محصولاتو خرڅلاو او بازار موندنه: بزګر باید پوه شي چې څنګه خپل محصولات په بازار کې ښه وړاندې کړي. دا مهارت شاملوي د بازار ارزښت، د خرڅلاو ستراتیژۍ او د مشتریانو د غوښتنې تحلیل.
• د آنلاین پلور مهارتونه: په اوسني وخت کې آنلاین بازارونه د محصولاتو د خرڅلاو لپاره خورا مهم شوي دي. بزګر باید د آنلاین سوداګرۍ، د محصولاتو وړاندې کولو، او د ډیجیټل بازارموندنې پوهه ولري.

۸. د ټیکنالوژۍ کارول

• د زراعت ټیکنالوژۍ: د بزګر لپاره اړینه ده چې د زراعت نوې ټیکنالوژۍ په کار واچوي. دا ټیکنالوژۍ لکه د اوبو هوښیار سیستمونه، د ځمکې او محصولاتو د سالمیت سنجش لپاره پرمختللې وسیلې، او د کښت لپاره ماشینونه کولی شي د بزګر د تولیدي ظرفیت لوړ کړي.
• د ډیټا او معلوماتو تحلیل: د زراعت په برخه کې د معلوماتو راټولول او د هغه پر بنسټ د غوره پرېکړو نیولو لپاره، د بزګر د مدیریت مهارتونه باید پراخه شي.

۹. د خوندیتوب او روغتیا پالنه

• د کارګرانو خوندیتوب: بزګر باید د خپل کارګرانو او خپلو د زراعتی کارونو لپاره د خوندیتوب تدابیر وپېژني. دا په ځانګړې توګه په هغو سیمو کې مهم دي چې د خطرناکو درملو یا اوزارونو سره کار کیږي.
• د ناروغیو او آفتونو په وړاندې د وقایې تدابیر: د روغتیا او د بزګرانو د شفا په اړه پوهه لکه د حشرات او د ځمکې د زیانونو مخنیوی، د زهرجن کیمیاوي موادو د کارولو په اړه احتیاط کول هم اړین دي.

۱۰. د موسمي شرایطو سره تطابق

• د اقلیمي او موسمي بدلونونو سره سم کښت کول: د بزګر باید د موسمي بدلونونو سره سم د خپلو محصولاتو پالنه وکړي. مثلاً، د باران کمښت یا زیاتوالی، د تودوخې لوړوالی، او نور موسمي بدلونونه د کښتونو په ګټې او زیان کې تاثیر لري.

پایله:

د بزګر مهارتونه د کرنې په مختلفو برخو کې پراخه او ژورې پوهې ته اړتیا لري. له ځمکې پورې د کښت، د اوبو او آفتونو کنټرول، د بازار موندنې او مالي مدیریت پورې هر اړخ د بزګر په مهارتونو کې شامل دی. که بزګر دې ټولو برخو کې پوهه او مهارت ولري، نو هغه کولی شي خپله زراعتی سوداګري پراخه او له هغې څخه زیات عاید ترلاسه کړي.